زنجبیل دارای شناسنامهی تغذیهای بسیار عالی، حاوی پروتئین، کلسیم، آهن، اسید فولیک، کربوهیدرات، قند، فیبرهای محلول و نامحلول، سدیم، ویتامینها، مواد معدنی، اسیدهای چرب، و آمینو اسیدها است؛ که همهی اینها زنجبیل را به عنوان منبعی برای عناصر غذایی ارزشمند تبدیل کردهاند.
زنجبیل را در ایران از زمانهای قدیم در طب سنتی و در آشپزی ایرانی برای پخت انواع غذا و شیرینی استفاده میکردهاند. عطر و طعم تند زنجبیل را همه میشناسیم، زنجبیل نام ریشه زیرزمینی گیاهی است خودرو، در مناطق گرم و مرطوب از جمله هند، چین، آفریقای شمالی، مکزیک و … این غدههای زیرزمینی را از زیر خاک خارج میکنند، ریشکهایش را جدا میکنند، به خوبی تمیز میکنند و بعد میفروشند.
زنجبیل بسیار گرم است. بنابراین گرمکننده و معرق است و سموم به دام افتاده در بدن را از طریق تعریق خارج میکند.
زنجبیل برای درمان التهاب سینه، استسقا، اسهال و سرفه کاربرد دارد.
برای دفع برخی سموم که ناخواسته وارد بدن شده، مثل استفاده بیش از حد مجاز برخی داروها و سم جانوران بسیار کارساز است.
زنجبیل قاعده آور است و بی نظمی یا تاخیر در عادت ماهیانه را رفع میکند.
زنجبیل ضد تهوع است و برای کسانی هم که در هنگام سوار شدن هواپیما یا کشتی حالت تهوع میگیرند توصیه میشود.
توان بالای زنجبیل به عنوان یک ضد انعقاد خون قوی در طب جدید هم ثابت شده است؛ زنجبیل در این مورد از سیر و پیاز که در این زمینه بسیار شناختهشدهتر بودهاند هم بهتر عمل میکند.
زنجبیل ضد التهاب است و به درمان سردردهای میگرنی کمک میکند. آزمایشهای جدید نشان داده است مصرف زنجبیل به صورت روزانه تعداد و شدت حملات میگرنی را به شدت کاهش میدهد.
همچنین زنجبیل از درد عضلات میکاهد و باعث تقویت میل جنسی میشود.
زنجبیل لاغرکننده است
یک ضدعفونیکننده قوی هم به شمار میآید.
آنتیاکسیدان فوقالعاده نیرومند زنجبیل بهترین چیز برای از بین بردن جای زخم، آسیبهای پوستی و لکههای ناشی از افزایش سن است. کمی زنجبیل تازهی رنده شده را با یخ خُرد شده مخلوط کرده و یک بار در هفته روی پوستتان بگذارید.
زنجبیل یک ضدالتهاب طبیعی است که به آرام شدن پوست آسیبدیده یا پوستی که کمی ملتهب است کمک میکند. همزمان گردش خون را هم بهبود میدهد. کسانی که آسم دارند توجه کنند: یکی دو قطره عصارهی زنجبیل به همراه مادهای مثل روغن زیتون حسابی آرامشبخش است.
برای درمان شوره دیگر شامپوهای موضعی شیمیایی را لازم ندارید، چون خواص ضدعفونیکنندهی زنجبیل برای مبارزه با قارچی که باعث شوره میشود عالی است. برای اینکار کمی زنجبیل رنده شده را با آب مخلوط کرده و در یک بطری اسپری بریزید. مخلوط را مستقیم روی کف سر اسپری کنید.
یکی از خواص زنجبیل لایه برداری پوست است. خیلی راحت میتوانید برای خودتان در خانه اسکراب صورت و بدن تهیه کنید. بافت دانه دانهی زنجبیل شما را از سلولهای مُردهی پوست خلاص میکند. آن را با عسل مومدار مخلوط کنید و از بوی فوقالعادهاش لذت ببرید.
مگر کسی هم هست که رشد سریعتر برای موهایش نخواهد؟ زنجبیل معمولا به خاطر ترکیب فعال روغنهای فرّار و آنتیاکسیدانی که دارد یکی از مهمترین اجزاء محصولات تجاری مربوط به بهداشت مو است. اگر آن را به همان شکل که در قسمت «ضدشوره» گفتم استفاده کنید، گردش خون را در فولیکولهای مو سرعت بخشیده و باعث رشد بیشتر میشود.
سرماخوردگی چیز مزخرفی است اما از دست آن ویروس لعنتی هم نمیشود فرار کرد. اما میشود به زنجبیل پناه برد! زنجبیل منبع اصلی دکونژستان (مادهی ضد احتقان) است. موقع سرماخوردگی لذتی بالاتر از این نیست که با یک فنجان چای داغ زنجبیل زیر پتو بخزید. بهترین کار این است که ترکیبی از زنجبیل خُرد شده با آب داغ، آبلیمو و عسل را به بدن بزنید.
حساسیت فصلی یا آلرژی دارید؟ میدانم چه میکشید! اما غصه نخورید: چه به بوی گل حساسیت داشته باشید و چه به موی گربه، زنجبیل جایگزینی طبیعی برای انواع داروهای پزشکی است. ثابت شده است که چند فنجان چای زنجبیل در روز میتواند عطسهها و آبریزش بینی همراه با آلرژی را کاهش دهد.
چند پژوهش روی حیوانات نشان داده است که زنجبیل روی کاهش زوال عقلِ ناشی از افزایش سن که مقدمهای بر آلزایمر است تأثیر دارد. در زنان مسنتر هم، آزمایشها نشان از بهبود قابل توجه قدرت حافظه و زمان واکنش داشتهاند.
دفعهی بعد که عضلهتان کشیده شد یا موقع خواب سرتان بد افتاد و گردنتان خشک شد چند قطره روغن زنجبیل به آب داخل وان اضافه کنید. حتی میتوانید کمی خمیر زنجبیل گرم شده را مستقیما به ناحیهی دردناک بمالید. خوردن یک قاشق پودر زنجبیل در روز اول عادت ماهانه هم میتواند به کم شدن دردهای شکمی کمک کند.
یکی دیگر از خواص زنجبیل ضد تهوع بودن آن است. هر نوع حالت تهوع که داشته باشید، تهوع صبحگاهی بارداری، تهوع ناشی از حرکت یا هر نوع دیگری از تهوع، زنجبیل چارهی کار شماست. ثابت شده است که ریشهی زنجبیل، هم شدت و هم دفعات بالا آوردن را کاهش میدهد و بهتر از همه اینکه یک ضدتهوع طبیعی است.
زنجبیل میتواند بهطور قابلتوجهی قند خون و خطر بیماری های قلبی را کاهش دهد. خاصیت دیگر زنجبیل که اخیرا تحقیقاتی بر روی آن صورت گرفته ضد دیابت بودن آن است. در مطالعهای که در سال ۲۰۱۵ بر روی ۴۱ نفر از مبتلایان به دیابت نوع دو انجام گرفت، مشاهده شد مصرف ۲ گرم پودر زنجبیل میتواند قند ناشتا را تا ۱۲٪ کاهش دهد. همچنین زنجبیل توانست سطح HbA1c را که یکی از علائم قند خون است در بازهی ۱۲ هفتهای تا ۱۰٪ کاهش دهد. علاوه بر اینها، کاهش ۲۸ درصدی نسبت ApoB به ApoA و کاهش ۲۳ درصدی در نشانههای لیپوپروتئینهای اکسید شده در اثر مصرف زنجبیل مشاهده شد. هر دوی اینها از عواملی هستند که خطر بیماریهای قلبی را افزایش میدهند.
سوءِهاضمهی مزمن (دیسپپسی) از طریق درد و ناراحتی مکرر در قسمتهای بالایی معده تشخیص داده میشود. بهنظر میرسد تأخیر در تخلیهی معده از عوامل اصلی در بروز سوءِهاضمه باشد. پس از خوردن سوپ، زنجبیل توانست زمان تخلیهی معده را از ۱۶ دقیقه به ۱۲ دقیقه برساند. در مطالعهای که بر روی ۲۴ فرد سالم صورت گرفت مشاهده شد مصرف ۱٫۲ گرم پودر زنجبیل قبل از وعدهی غذایی میتواند سرعت تخلیهی مواد از معده را تا ۵۰٪ افزایش دهد.
تهیه چای زنجبیل هم بسیارساده است اما آشنایی با اصول آن می تواند بسیار موثر باشد چرا که برخی از افراد بدون آگاهی از چگونگی تهیه آن از پودر زنجبیل در چای آماده استفاده می کنند. به این دلیل که ذرات زنجبیل غیر قابل حل در آب است، نه تنها ظاهر بدی به نوشیدنی شما می دهد، بلکه طعم آن را نیز نامطبوع می کند درحالی که با اندکی دقت می توان نوشیدنی بسیار گوارای زمستانی با استفاده از زنجبیل، تهیه کرد.
مواد لازم : آب 4 فنجان، ریشه تازه زنجبیل 5 سانتی متر، عسل و لیمو در صورت تمایل
طرز تهیه: پوست زنجبیل را کنده ( بهتر است بتراشید) و سپس آن را به شکل ورقه های بسیار نازک برش دهید، آب را در ظرفی مناسب جوش بیاورید و در اولین لحظات جوش آمدن آب ورقه های زنجبیل را به آن اضافه کنید. در آن را بپوشانید، آن را کم کرده و اجازه بدهید 15 تا 20دقیقه بماند، سپس چای حاصله را صاف کنید برای طعم بهتر می توانید به آن عسل و لیموترش هم اضافه کنید. البته بهتر است این نکته را یاد آور شویم که اگر این چای را برای خواص درمانی آن در زمینه سرماخوردگی و آنفولانزا می نوشید، انواع شیرین آن توصیه نمی شود.
در برخی از منابع به مزه تند زنجبیل اشاره شده و استفاده توام زنجبیل با برگ نعناع به شکل میکس شده در تهیه چای را به عنوان راهکاری برای حذف این تندی برشمرده اند. البته با افزودن آب بیشتر نیز می توان از تندی آن کاست.
چای زنجبیل با شیردر بخش قبل طرز تهیه چای زنجبیل ساده توضیح داده شد، که می شد به شکل های مختلف دمنوش را تهیه نمود، اما در اینجا یک روش دیگر آماده کردن چای زنجبیل معرفی می گردد که در آن از شیر استفاده می شود.
مواد لازم: زنجبیل تازه برش زده شده ۸۵ گرم، آب یک فنجان، شیر ۲ فنجان
طرز تهیه: آب را بجوشانید، سپس تکه های برش داده شده زنجبیل را به آن اضافه کنید. ۱۰ دقیقه منظر بمانید با تکه های زنجبیل در آب بجوشانید. ظرف را از روی اجاق برداشته و ۲ فنجان شیر به آن اضافه کنید. سپس مجددا ظرف را روی اجاق بگذارید و به مدت ۵ دقیقه با شعله ملایم آن را حرارت دهید. چای زنجبیل و شیر آماده است.
در بخش قبل چای زنجبیل به شکل گرم تهیه شده و معمولا به همان صورت هم مصرف می شد اما در این روش تهیه چای زنجبیل که در اینجا توضیح داده شده، پس از تهیه چای، چند تکه یخ هم به آن اضافه نموده و به صورت یک نوشیدنی خنک مصرف می گردد.
مواد لازم: زنجبیل تازه رنده شده ۲ قاشق غذاخوری، آب حدود ۹۴۰ میلی لیتر (کمی کمتر از یک لیتر)، لیمو ۱ عدد به صورت آبلیمو، تکه های یخ و شیرین کننده (در صورت تمایل)
طرز تهیه: زنجبیل تازه را شسته و پوست آن را بکنید سپس آن را رنده کنید. حال زنجبیل رنده شده را به همراه حدود ۱ لیتر آب درون یک قابلمه ریخته و حرارت دهید و اینکه آب به جوش آید. یک عدد لیمو را آب گرفته و آن را به محتوای قابلمه اضافه کنید و خوب به هم بزنید تا در تمام قابلمه پخش گردد. حال محتوای قابلمه را با عبور از صافی درون یک لیوان بریزید و چند تکه یخ هم به آن اضافه کنید. در صورت تمایل می توانید از کمی شیرین کننده هم استفاده کنید.
چای سبز با زنجبیلیک پیمانه (250 میلی لیتر) آب را به جوش آورید. سپس یک تکه زنجبیل را به آن اضافه کنید و بگذارید تا چند دقیقه بجوشد. بعد زیر حرارت را خاموش کرده و یک قاشق غذاخوری چای سبز به آن اضافه کنید. بعد به مدت 10 دقیقه روی حرارت غیرمستقیم بخار آب جوش بگذارید تا دم بکشد.
چای سبز به دلیل وجود آنتی اکسیدان های بسیار برای کاهش وزن فوق العاده است.
مخلوط چای سبز با ریشه زنجبیل یک راه عالی برای ارتقای سلامتی و رسیدن به تناسب اندام در زمانی کوتاه است.
یک فنجان 250 میلی لیتر) آب را گرم کرده و قبل از اینکه به جوش آید، یک تکه ریشه زنجبیل را به آن اضافه کنید. اجازه دهید آب روی حرارت کم به مدت چند دقیقه بجوشد و بعد از روی حرارت برداشته وقتی کمی ولرم شد آب یک دوم لیموترش را به آن اضافه کنید. دمنوش را خوب به هم بزنید و مقداری عسل (در صورت دلخواه) به آن اضافه کنید.
وجود ویتامین C و آنتی اکسیدان در آب لیموترش اثرات زنجبیل را برای پاکسازی کبد و افزایش متابولیسم چربی تقویت می کند. با استفاده از این چای علاوه بر سم زدایی و حذف مایعات اضافی بدن، به جنگ چربی های اضافی شکم تان خواهیدرفت.